De mensen van zorgboerderij De Maargies Hoeve in Kallenkote, Overijssel, waren tijdens de prijsuitreiking van de Cum Laude Awards blij verrast. Ze maken nog maar anderhalf jaar zuivel, doen voor de eerste keer mee en gaan meteen met vier medailles naar huis. Platina voor hun boerenkarnemelk, goud voor kefir, zilver voor hangop en brons voor yoghurt. Dat hadden ze écht niet verwacht, vertelt Lotte Nijk. Ze bestiert samen met zus Hedy, broer Gerbert en ouders Lu en Henny het melkveebedrijf, de theeschenkerij, boerderijwinkel én het kooklokaal.
Wat is het geheim van dit succes, denk je?
“Veel uitproberen, in de beginfase goed proeven en goed kijken wat je doet. Want je moet het proces wel kunnen herhalen. Natuurlijk, we vinden onze boerenkarnemelk heel erg lekker. Daar twijfelen we niet aan. Maar we zijn nog maar net begonnen. Velen zitten al tientallen jaren in het vak. We hadden niet verwacht dat we dat niveau nu al konden behalen. Maar het was een feestje om daar te zijn. Leuk om tijdens de feestavond andere zuivelbereiders te ontmoeten. We hadden geen idee dat we in de prijzen waren gevallen. Dat was dus écht een verrassing. We hebben er de volgende dag meteen een leuk vlogje over gemaakt!”
Kan je iets vertellen over de zorg op de boerderij?
“De Maargies Hoeve is ruim twintig jaar een zorgboerderij. Mijn vader is er destijds mee begonnen, heel kleinschalig. Nu bieden we zorg aan zo’n 140 deelnemers, die verspreid door de week en op verschillende plekken bij ons werken. Ze helpen mee met het verzorgen van de koeien en de kalfjes, voeren het kleinvee en allerlei hobbydieren. Maar helpen ook bij het maken van onze zuivel, uiteraard.
Ze spelen een rol in onze theeschenkerij, in het kooklokaal, bij de houtbewerking en bij het onderhoud van onze tuin en groententuin. De doelgroep is heel breed. De jongste deelnemer is een jaar of zes, de oudste is in de negentig. Dat is een bewuste keuze, omdat dat heel mooi bij elkaar kan passen. Het maakt niet zo veel uit wat voor beperking het is. Als wij maar in de zorgvraag kunnen voorzien. Bovendien is het belangrijk dat er over en weer een klik is.”
“De deelnemers hebben bijvoorbeeld een verstandelijke beperking. Maar er zijn ook jongeren met gedragsproblematiek bij. Of ouderen met dementie. En mensen met niet aangeboren hersenletsel. Het is echt heel breed. Iedereen kan meedoen op zijn of haar eigen niveau. Dat kan dagbesteding zijn, die mensen zijn echt actief in de weer. Voor anderen is het vooral het ‘erbij zijn’ en het beleven van wat op de boerderij gebeurt. De een komt vijf dagen in de week, de ander één dag. We vinden het heel belangrijk dat iedereen mee kan doen.
We denken vooral in mogelijkheden. Iedereen doet echt werk en draagt zo zijn of haar steentje bij, midden in de maatschappij. Dat is waardevol voor het zelfvertrouwen. In de weekenden bieden we bovendien 24-uurs zorg voor de jeugd. Om die zorg te kunnen bieden werken we met een team van ruim veertig medewerkers. Voor een groot deel zijn het zorgmedewerkers die de mensen begeleiden die in de dagbesteding werken. Een kleiner gedeelte is agrarisch medewerker. We hebben hier 350 koeien die drie keer per dag gemolken worden.”
Hoe hebben jullie de taken verdeeld?
“Mijn broer is actief in de agrarische tak. Mijn zus houdt zich bezig met de zorg en met de kwaliteit daarvan. Daarnaast houdt ze de social media bij en geeft ze individuele begeleiding met paarden aan kinderen. Want werken met paarden helpt je bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van zelfvertrouwen, contact maken en het ontdekken waar je goed in bent. Mijn moeder houdt de agrarische administratie bij en zelf doe ik van alles en nog wat. Van organiserende taken tot en met financiële administratie. Vanuit de zorg heb je veel met contracten met gemeentes te maken. Dat stukje beheer ik ook.”
Wordt de melk hoofdzakelijk voor de zuivelproductie gebruikt?
“Nee, absoluut niet. Op jaarbasis leveren we zo’n 4,2 miljoen liter melk per jaar. Daarvan verzuivelen we ongeveer 11.000 liter per week. We willen wel dat dat meer wordt, maar het is niet het doel om per se een groot deel te verzuivelen. We leveren onze melk aan het ‘Beter voor Koe, Natuur en Boer-programma’. Albert Heijn en Royal A-ware hebben dat programma samen opgezet. Koe, natuur en boer zijn daarin met elkaar in balans. Het programma stelt extra eisen op het gebied van duurzaamheid. Zo mag je per hectare maximaal 18.000 liter melk per jaar leveren. Dus dat is extensief. En er zijn eisen als het om het comfort van de koe gaat.
De stal mag niet vol bezet zijn, elke koe moet een ligbox hebben en er dienen borstels in de stal te zijn. De kalveren mogen niet alleen staan, maar moeten in groepen gehouden worden. Het land moet verschraald worden. Je hoort, er zijn best wel wat eisen op het gebied van koe, natuur en duurzaamheid. Maar ze passen goed bij onze bedrijfsvoering en bovendien zijn we ervan overtuigd dat dit de toekomst is. Bezoekers mogen van ons overal rondkijken. Bij de koeien, kalfjes en andere dieren. We vinden het belangrijk om te laten zien hoe het er hier aan toegaat en wat we allemaal doen.”
Is kaasmaken voor jullie een optie?
“Nog niet, we hebben wel plannen voor de toekomst. Maar dat vraagt ook om extra ruimte en dat past niet in het bouwblok. We hebben wel al een nieuw plan, maar dat is nog een heel proces. Ik volg nu eerst een cursus kaasmaken bij Gea van der Puijl. Die opleiding bestaat uit zeven middagen en een excursie naar een kaasboerderij. Ik kom nu net terug van de vierde les.”
Wordt de boerderijwinkel druk bezocht?
“De winkel is nog maar anderhalf jaar open en we zijn supertevreden. Eerlijk gezegd hadden we geen idee wat we konden verwachten. We hebben een breed assortiment. Met uiteraard onze eigen zuivel, dat vinden we het allerbelangrijkst. We bieden ook veel keus. Gewone yoghurt, vla in diverse smaken, kwark, hangop, kefir, chocolademelk, gewone melk, natuurlijk. En uiteraard ook onze prijswinnende, platina karnemelk! Daarnaast hebben we vlees van eigen koeien en kaas van een andere zuivelboerderij in de buurt. Daarnaast liggen er nog verschillende streekproducten en lekkernijen op de plank. Groente en fruit. Je kan bij ons leuke cadeaupakketjes samenstellen!”
Maargies Kooklokaal
“Wat ik ook nog leuk vind om te vertellen is dat we op een andere plek, vlakbij, in de oude dorpsschool, een zorgrestaurant hebben, het Maargies Kooklokaal. Als kind heb ik daar leren lezen. Nu kunnen onze deelnemers er terecht voor dagbesteding. Uiteraard koken we zoveel mogelijk met eigen vlees en zuivel en in de zomer met groente uit eigen tuin. Mensen kunnen op woensdag en vrijdag een plekje reserveren en genieten van ons verrassingsmenu.”
Tenslotte, waar komt de naam Maargies Hoeve eigenlijk vandaan?
“Die naam stamt echt uit vroegere tijden. Toen woonde hier een boer met twee dochters. Die dochters werden de ‘Maargies’ genoemd, dialect voor meisjes. Zo heeft de boerderij altijd geheten. Mijn opa en oma hebben dat destijds overgenomen.”
