Henri de Jong is ‘boerenkaasmanager’ bij Velder. Via zijn opa is hij in de kaashandel verzeild geraakt. “Mijn opa heeft altijd een eigen kaashandel gehad en heeft zijn hele leven ‘in de kaas’ gezeten. Ik was een jaar of vier, vijf oud toen ik al met hem meeging. In vakanties of als we hier in Bodegraven waren.”
"Hij had een kleine vrachtwagen waarmee hij de kazen rondbracht. Naar de kruideniers en zelfstandige supermarktjes die je toen had, naar kaaspeciaalzaken en markten. Hij verkocht buitenlandse kaas, hollandse kaas, boerenkaas, het hele palet. Hij heeft altijd een groothandel gehad. Vanaf m’n elfde, twaalfde jaar deed ik hier al vakantiewerk en op m’n zestiende ben ik hier écht begonnen.”
Wat moest je toen doen?
“Het keren en schoonmaken van de kazen, het onderhouden van de kaas. In het begin waren dat achtkilokaasjes, omdat ik die het beste de baas kon.
Het is best zwaar werk natuurlijk…
Ja, leuk zwaar werk. Maar op die manier groei je er wel langzaam in. Ook in die zin dat langzaam je gevoel bij het product kaas komt te liggen. Daarnaast ging ik met mijn opa mee naar de boeren. Ik vond en vind het erg mooi om te zien hoe die boeren aan het werk zijn om van gras een heel mooi eindproduct te maken. Om het traject dat daartussen ligt goed te beheren en te behartigen. En ook om te zien dat elke boer dat weer op zijn eigen manier doet. En dat dat ook goed is. Er zijn heel veel verschillende manieren waarop je een hele mooie kaas kunt maken. Iedereen doet dat weer met zijn eigen bedrijfsvoering. De één met personeel, een ander juist niet. De één heel kort op het bedrijf en de ander woont er juist vanaf. Dat vind ik mooi.”
Hoe ging dat bij jou?
“Op mijn zestiende ben ik hier begonnen. Werken en leren. Wat ik vooral van mijn opa geleerd heb is normaal doen. Dus niet te koop lopen met wat je aan het doen bent. Gewoon je werk doen. Ik ben ook niet iemand die op de voorgrond wil staan. Dat is helemaal niet mijn ding. Maar ik sta wel voor ons product. Om dat op elke mogelijke manier goed tot uiting te laten komen in de winkels. Maar ook naar de boeren toe wil ik het zo goed mogelijk doen. Naast het werk heb ik verschillende, operationele opleidingen gedaan. Van hoofd magazijn tot en met een HBO-opleiding commerciële economie. Dat was een fikse opleiding. Maar dat geeft wel handen en voeten. Daar heb ik veel aan gehad. Als ik iets leerde op school, dan moest het wel iets zijn wat me aansprak of waar m’n hart lag. Anders ging het ‘m niet worden, dat was ook mijn manco. Die HBO-opleiding werd gegeven door mensen die uit het bedrijfsleven kwamen. Marketing bijvoorbeeld, werd door een échte marketeer gegeven, die bijna met pensioen ging en dit als hobby ernaast deed. Dat inspireerde me. Want dan merk je ook waar het hart van de mensen ligt. Ze doen het met een bepaald gevoel, brengen geen droge stof. Dan pakt het me.”
Wat is je huidige functie bij Velder?
“Ik ben boerenkaasmanager. Dat behelst eigenlijk alles wat rond boerenkaas speelt. Zo ben ik verantwoordelijk voor de inkoop, de verkoop en het voorraadbeheer. Bovendien stuur ik een team van tien mensen aan die ik zoveel mogelijk probeer te ondersteunen. Zodat ons aanbod zo goed mogelijk bij de retailers komt te liggen.
Kan jij in een paar zinnen Velder karakteriseren? Wat voor bedrijf is het?
“Velder is een heel mooi bedrijf. Het maakt deel uit van Friesland Campina, maar heeft daarbinnen zijn eigen karakter behouden. Het is een bedrijf met een groot saamhorigheidsgevoel. We zitten heel kort op de keten. Zowel aan de inkoopkant, met boeren en leveranciers, met producten die we rechtstreeks halen, als richting de klant. Dat wil zeggen dat we meedenken en voorop lopen met de nieuwste trends die er zijn. Zo willen we blijheid en geluk geven bij elk stukje kaas dat een consument van ons proeft.”
Wat is op dit moment een nieuwe trend?
“Een nieuwe trend is dat we lunch en borrel uit elkaar trekken en daar een apart assortiment op aan laten sluiten. Dat is een trend die je nu in de winkels ziet. Binnen Velder hebben we een afdeling die daar dagelijks mee bezig is, klantonderzoek doet en nieuwe producten test in de markt. Daar blijkt dan bijvoorbeeld uit dat de boterham met kaas bij het ontbijt, vaak wordt ingewisseld voor yoghurt of kwark met fruit. Daar wordt dan zo goed mogelijk op ingespeeld.”
Wat vind je het mooiste aan het vak?
“Ik vind het mooi om samen met een boer een product op de markt te zetten waar de klant gelukkig van wordt. Dan ben je daadwerkelijk onderdeel van de keten. We zitten met de boer aan de keukentafel, hebben overleg over het productieschema en nemen daarin ook de bereiding mee, hoe de kaas gemaakt wordt. Dat geven wij dan weer door aan de klant die wij op die kaas zetten. Onze strategie is dat een boer kaas maakt voor een bepaalde klant. Zodat je de keten helemaal sluit en dat de klant kan laten zien van welke boer hij zijn kaas betrekt. Op die manier kan je de behoefte van de klant goed invullen.”
Velder Boerenkaas werkt met een aantal vaste leveranciers. Hoe ziet die samenwerking eruit?
“Met onze leveranciers, de boeren, hebben we goed contact. Het zijn boeren die allemaal boerenkaas maken. Kaas van de boerderij nemen we nauwelijks rechtstreeks af. Dat doen we alleen als we daar een bepaalde klant voor hebben. Maar boerenkaas, daar staan we voor, dat is onze core-business. Met de meeste boeren werken we zo’n vijftien jaar of langer samen. Met sommigen heb je af en toe contact, een ander spreek je bijna dagelijks. En als er problemen zijn, dan staan we er altijd. Als jong ventje vond ik het wel lastig om tegen een boer te zeggen dat ik er anders over dacht dan hij. Dan was het handig dat m’n opa ernaast zat, die legde gewicht in de schaal! Maar ik heb echt respect voor de manier van leven en werken van de boer. Ze zijn letterlijk dag en nacht bezig om hun bedrijf zo goed mogelijk door te geven aan de volgende generatie. Dat vind ik heel mooi.”
Wat zijn wat jou betreft de grootste verschillen tussen toen je begon en nu?
“Toen ik begon was de wereld veel meer gesloten. Ik ben ruim 18 jaar geleden begonnen. Toen wist de klant nog niet van welke boer hij kaas geleverd kreeg. De handel was niet bijster transparant. Dat is nu écht veranderd. Er wordt in de boerensector tegenwoordig veel meer samengewerkt. Er worden studiegroepjes opgezet, er wordt met elkaar contact gezocht, boeren leren van elkaar en er wordt elkaar iets gegund.”
Hoe gaat Velder met duurzaamheid om? Is er bijvoorbeeld een duurzaamheidsprogramma?
“Duurzaamheid staat hoog in het vaandel bij ons. We hebben een duurzaamheidsprogramma, waarin onder meer onderwerpen als transport, de folies waarin we de producten verpakken en ons energieverbruik aan de orde komen. In dit verband hebben we de daken van ons pand uit 1890 compleet vervangen en geïsoleerd. Het was een enorme investering, maar het scheelt wel een derde in onze energiekosten. Dus het verdient zich zeker terug.”
Hoe kijk je naar de toekomst?
“Positief. De consument wil weten waar hun product vandaan komt en wil graag dat de keten kort is. We laten zien dat we een Nederlands product hebben, dat de producent dichtbij zit, en dat er niet veel transport nodig is. Bovendien, als je kijkt naar alle veranderingen die in het kader van het stikstofbeleid op stapel staan, hebben boeren die kaas maken naar mijn mening een voorsprong op boeren die melk leveren.”
Wat zie je als uitdaging in het voorgenomen stikstofbeleid?
“Volgens mij is het een gigantische uitdaging. Maar ik vind het wel mooi om te zien hoe elke boer daarmee omgaat en een uitdaging omdraait naar iets positiefs. Laten we daarom trots zijn op onze boeren. Overigens is het wel nodig dat de overheid duidelijkheid schept over alle maatregelen. Dat niet in de lucht blijft hangen hoe hoog de lat wordt gelegd. Want veel boeren staan klaar met een investering. Maar zolang de overheid niet de piketpaaltjes slaat, doen ze daar nog niets mee. Dus daar hangt wel wat in de lucht.”
Iets heel anders: wat doe jij in je vrije tijd?
“Vrije tijd heb ik niet zoveel, zeker nu niet. Want ik ben recent verhuisd naar Ouddorp, dus ik heb genoeg te doen. We hebben daar heerlijk de ruimte en een flinke tuin, in een mooie, groene omgeving op slechts 800 meter van het strand. Trouwens, ik heb wel een hobby, karpervissen. Onze zoons, een tweeling van elf, vinden dat ook leuk om te doen. Het mooiste vind ik dat je tijdens het vissen één wordt met de natuur, dat je tot rust komt. Het is de kunst om de natuur te lezen. Wat voor bodem is het, hoe diep is het water, wat groeit er, wat eten ze. Daar probeer je op in te spelen om tenslotte, als kers op de taart, de vis te vangen die je zoekt. Bij ons in de regio is er zat water en één keer per jaar gaan we naar Frankrijk en zoeken daar een mooi watertje uit. En uiteraard, als we een karper vangen, zetten we de vis altijd weer terug.”
