Over het vertroetelen van de koe en ‘wormencompostthee’
In ‘De Boer op’ gaan we dit keer in gesprek met de twee winnaars van de Den Besten Cum Laude Awards 2021: Rotteveel Boerenkaas in Rijpwetering en Boerderij De Morgenstond in Oud Ade.
Waarom heeft jullie Oude Boerenkaas gewonnen, denk je?
“Die overjarige kaas was twee jaar oud, perfect op smaak én smedig. Je kon er met gemak een plakje van snijden, zonder dat de kaas uit elkaar viel. Ook wat dat betreft was de kaas perfect. Maar dat mag ik eigenlijk niet zeggen, anders had de kaas wel 100 punten gescoord. Met 97 punten zat ik er in ieder geval dichtbij!”
Is dat moeilijk of is het een routineklus geworden?
“Dat is het gevaar, dat het een routineklus wordt. Je moet er écht bovenop zitten. Wekelijks wordt de melk op bacteriegroei onderzocht. Als je maar iets van groei ziet, dan moet je al ingrijpen. Wij zijn ervan overtuigd dat vers gras de basis is van een goede kaas. En dat lijkt makkelijk: de koeien gaan naar buiten en ze hebben vers gras. Maar zo werkt het niet. Je moet zorgen dat de kwaliteit van je grasland op orde is. Koeien zijn kieskeurig. Als ze het niet lekker vinden, eten ze het niet. Dan lopen ze gewoon weer naar binnen.”
Kruiden in het grasland
“We experimenteren nu met kruiden in het grasland. Dat schijnt goed te zijn voor de mineralen, spoorelementen en de vertering van het gras. Bovendien, ze vinden het lekker! Zo ben je altijd aan het zoeken om de voorwaarden voor de melk, de kaas en de gezondheid van de koe te bevorderen.”
Doen de koeien het beter op gevarieerder gras?
“Niet beter maar ook niet minder. Kruidenrijk gras zou opbrengst kosten, maar onderzoek wijst uit dat dat niet zo is. De koeien doen het op kruidengras én op raaigras goed. Maar kruidenrijk gras is beter voor de biodiversiteit. Het trekt meer insecten aan, wat goed is voor weidevogels. En ook dat vind ik een belangrijk aspect.”
Over die koeien gesproken, hoeveel heb je er rondlopen?
“We hebben negentig melk- en kalfkoeien. In aantallen zijn we al wat teruggegaan. In principe mogen we meer koeien melken, maar met de huidige regelgeving proberen we het een beetje voor te zijn. Je wordt toch de kant opgestuurd dat het wat minder moet. En als je daar ook je boterham mee kan verdienen, waarom zou je het dan niet doen?”
Het vertroetelen van de koe
“Weidegang vinden wij belangrijk. Dat is goed voor de koe. Ze krijgen zelf de keuze om naar buiten te gaan, ze hebben een uitloop. Maar als het te warm is, dan staan ze liever binnen. Daar hangen koeborstels, ze hebben genoeg ruimte om te lopen, altijd vers gras en zachte ligplekken… ze worden wel een beetje vertroeteld.”
Kringlooplandbouw, hoe werkt dat?
Sinds 2019 zijn we aangesloten bij de stichting Wij.land. We willen van de kunstmest af, gebruiken zoveel mogelijk de mest van onze eigen koeien en vullen eventuele tekorten aan met natuurlijke producten. Ik had een perceel waar de koeien absoluut niet heen wilden. Wij.land is er bijgeweest voor advies en heeft uitwerpselen van wormen over het land laten spuiten. In die ‘wormencompostthee’ zitten veel stoffen die goed zijn voor het bodemleven. De koeien gaan er nu weer graag heen. Dit soort projecten vind ik interessant.”
Winkel en kaasautomaat
“Marjolein, mijn vrouw, doet – naast haar eigen werk – op woensdag en zaterdag onze winkel open. Ze verkoopt er kaas, eieren, ijs en jammetjes en dipjes voor bij de kaas. Sinds anderhalf jaar hebben we bovendien een kaasautomaat op ons erf. Dat is een groot succes.”
Laura de Grave proeft de kaas van Rotteveel. Bekijk de video!
